به گزارش همشهری آنلاین، سال۱۲۴۶ وقتی «محمدابراهیم‌خان آذربایجانی» ساخت میدان توپخانه (میدان امام خمینی(ره) فعلی) را به‌دستور امیرکبیر شروع کرد، استخری بزرگ و هشت‌ضلعی هم در میانه آن ساخت که ساخت میدان و حوض میانه آن ۱۰سال به طول انجامید. محمدابراهیم‌خان بدون استفاده از گونیا، شاغول و تراز، این حوض را با روش «چشاب» ساخت؛ یعنی به آب حوض نگاه می‌کرد و تشخیص می‌داد که تراز است یا نه. همین شد که وقتی آب بیش از ظرفیت آن می‌شد از همه طرف حوض به بیرون می‌ریخت، نه یک طرف.
این حوض به‌نحوی بود که ضمن ایجاد زیبایی در میدان، رطوبت هوا را در اطراف بالا می‌برد و حتی عطر گیاهان و گل‌های اطراف را در فضا پراکنده می‌کرد. مرحوم جعفر شهری، پژوهشگر تاریخ تهران هم در کتاب «طهران قدیم» راجع به این حوض و نحوه تأمین آب آن گفته است: «استخری بزرگ و هشت‌ضلعی در میانه آن (میدان توپخانه) ساخته شد که آب قنات جدید ناصری و دیگر قنات‌هایی‌را که باغ گلستان را آبیاری می‌کرد به آن منتقل کردند. آب این استخر سپس به حوض سبزه‌میدان و محله‌های جنوب ارگ جاری می‌شد.
دور استخر مرکزی میدان، ۲گذرگاه سنگفرش برای رفت‌وآمد درشکه ایجاد شد و دو طرف استخر را حصارکشی و باغچه‌بندی کردند و با کاشتن انواع درخت و گل‌های ایرانی و فرنگی به محوطه‌ای سرسبز و باصفا مبدل ساختند. بدین‌ترتیب میدان توپخانه به «باغ گلشن» یا «باغ میدان» تغییر شکل و نام داد.» حالا ۱۴۷سال از ساخت حوض وسط میدان امام خمینی(ره) می‌گذرد و برعکس بناهای اطرافش، نه‌تنها تخریب نشده، بلکه تغییرات بسیار کمی هم در این سال‌ها داشته است.
نظر شما